Ὁ σαραβάς, τό κόκκινο πιπέρι καί ὁ
σαλούβαρδος
Φωτογραφία:Νικ. Μορόπουλος
Γιά τόν Νίκο Μορόπουλο
ἔχουμε ξαναγράψει καί σέ ἄλλες ἀναρτήσεις μας. Διαβάζοντας τήν τελευταία του
ἀνάρτηση στό bostanistas.gr γιά
τήν ἐξαιρετική ψαρόσουπα χρησιμοποιώντας τό ταπεινῆς προελεύσεως ψαράκι μέ τήν ὀνομασία «σαραβάς», θα
θέλαμε νά ποῦμε στούς φίλους τῆς καυτερῆς πιπεριᾶς ὃτι σ’αὐτοῦ τοῦ εἴδους τήν
ψαρόσουπα μποροῦμε νά προσθέσουμε καί λίγο κόκκινο καυτερό πιπέρι καί νά
συνοδέψουμε τήν ψαρόσουπα (εἴτε στό χεῖλος τοῦ πιάτου , εἴτε στόν πάτο τοῦ πιάτου καί ἀπό
πάνω τήν ψαρόσουπα) μέ μερικές φέτες
καψαλισμένο ψωμί στήν ἐπιφάνεια τῶν ὁποίων τρίβουμε ἐλαφρῶς μία σκελίδα σκόρδου.
Αὐτό πού εἶναι ἀξιοσημείωτο
εἶναι ὃτι αὐτό τό ταπεινῆς προελεύσεως ψαράκι ἐκτός ἀπό «σαραβᾶς» ἔχει ἄλλα 10
ἀκόμη ὀνόματα μέ διαφορετικές σημασίες
στήν καθομιλουμένη, ὃπως ἀναφέρεται στήν
παρακάτω σελίδα (http://www.slang.gr/) καί παρουσιάζει μεγάλο ἐνδιαφέρον. Διαβάστε την:
φωτογραφία: διαδίκτυο
Ονομασία του εικονιζόμενου ψαριού με την επιστημονική ονομασία Phycis Phycis, που ζει στις περισσότερες ελληνικές θάλασσες και αναγνωρίζεται με πολλά ονόματα, ανάλογα με την περιοχή, όπως σαραβάνος, ποντικός, ποντίκι, ποντικόψαρο, σκορδαλός, μιχάλης με πιο συνηθισμένο το σαλούβαρδος. Το σαχλιαμπάκος δεν τό'χω ακούσει πουθενά αλλού, εκτός από την Κύθνο. Αν υπάρχουν κι άλλες ονομασίες ή τυχόν διορθώσεις, ευπρόσδεκτες.
Είναι ψάρι χαμηλού κόστους, αλλά κατά τη γνώμη μου ιδανική συνοδεία της σκορπίνας (μαζί με λύχνους, δράκαινες, χειλούδες και ό,τι άλλο πετρόψαρο υπάρχει διαθέσιμο) για νόστιμες κακαβιές! Έχει άσπρο, τρυφερό και αρκετά νόστιμο κρέας, αλλά, εξ αιτίας της κακομούτσουνης εμφάνισής του, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στο ευρύ κοινό, εξ ου και η χαμηλή τιμή. Η εμφάνισή του είναι η αιτία και άλλων χρήσεων του ονόματός του στη ντοπιολαλιά της Κύθνου. Αυτός, άλλωστε, είναι ο λόγος και της παρουσίας του στο παρόν λήμμα.
Έτσι μια γυναίκα με άσκημη κορμοστασιά ή κακομούτσουνη τη λένε σαλουβάρδα.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
-Τά 'μαθες Πελέγρα*; Ο Νικολός θα πάρει τη Μαρία. -Αυτή τη σαλουβάρδα; Κρίμας ταύτονε!*Πελέγρα: γυνακείο όνομα, αρκετά συνηθισμένο στην Κύθνο. Ταυτίζεται με το Πελαγία. Ετυμολογικά προέρχεται από το Ιταλικό pellegrino:προσκυνητής (τα χρόνια της Ενετοκρατίας [13ος-16ος αιώνας] οι προσκυνητές, των αγίων τόπων συνήθως, ερχόταν από το πέλαγος).
Άλλη χρήση του,από τους ψαράδες συνήθως (λόγω του σχήματός του) υπονοεί το πέος.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
(Από τα χρόνια του μεσοπολέμου) Νέος ψαράς,με πέντε αδερφές που πρέπει να παντρέψει (κλασσική ιστορία) παραπονιέται στον πατέρα του, γιατί δέν τον έκανε κι αυτόν κορίτσι. Η απάντηση του πατέρα: "Άμα ήσουνε κορίτσι θά 'τρωες ένα σαλούβαρδο να!" φέρνοντας τη παλάμη του ενός χεριού στο ύψος του αγκώνα του άλλου.Τέλος το όνομα σαχλιαμπάκος, που χρησιμοποιείται (όπως πιστεύω) αποκλειστικά στην Κύθνο και επιτείνει την άσκημη εικόνα που έχει ο κόσμος για το καημένο το ψάρι, χρησιμοποιήθηκε τις δεκαετίες του ΄70 και του '80, από τους ανθρώπους του λιμανιού κυρίως, για να χαρακτηρίσει (υποτιμητικά) τους "αδέσποτους" τουρίστες με τα σακκίδια, που έφταναν στο νησί και δεν φημίζονταν για την επιμελημένη εμφάνιση και την καθαριότητά τους.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Διάλογος μεταξύ "καμακιών" της εποχής:-Έφερε πράμα το βαπόρι σήμερα; -Ψιλοπράματα! Ένα τρία-μηδέν* και πεντέξι σαχλιαμπάκους!
*τρία-μηδέν: τρεις τουρίστριες μόνες τους (αυτές, πάντα ευπρόσδεκτες!)>>.
